INLEIDING
Mr. J.H.W. Rullmann, dagvoorzitter.
Dames en heren,
Wij wilden onze voorzitter, die ook enig genoegen aan zo'n jubileum moet kunnen beleven, niet verder belasten met de wat aardsere leiding van deze bijeenkomst en daarom heeft hij mij verzocht, deze taak op mij te nemen.
Het is misschien goed om, voordat ik onze sprekers het woord geef, kort even stil te staan bij de strekking van deze avond. Die is om in de praktijk, door middel van een open dialoog met vertegenwoordigers van verschillende stromingen, duidelijk te maken wat vrijmetselarij wel en niet beoogt te zijn. Uiteraard konden daarbij niet alle stromingen worden uitgenodigd. Laten de Islam, het Protestantisme, het Judaïsme, de Soefibeweging, de kerk van Alexandrië en wat dies meer zij zich niet tekort gedaan voelen. Graag hadden wij de dialoog ook met hen gevoerd, maar er is een grens aan wat een mens op één avond aan kan.
Wat wij duidelijk willen maken is, dat de vrijmetselarij geen religie is en geen levensbeschouwing in die zin, dat wij denken hoe mensen moeten leven. Zij beoogt slechts te zijn: een methode die de individuele mens behulpzaam is bij diens zoeken naar vereniging met het oneindige, eeuwige, onuitsprekelijke Scheppend Beginsel in ons universum en naar een oprechte levenshouding in deze wereld. Kort gezegd: hoe bepaal ik mijn plaats ten opzichte van mijn Schepper en ten opzichte van mijn medemens. Daarbij kent de vrijmetselarij geen geloofswaarheden of een model; wel het ontwikkelen van al de eigen varianten van religieuze beleving van haar verschillende leden en het ontwikkelen van een eigen geweten, waar het de verantwoordelijkheid ten opzichte van de medemens en maatschappij aangaat. De methode waarvan zij zich bedient, is die van symbolen en ritualen waarin wordt verwezen naar fundamentele aspecten van ons menszijn en waarmee beelden en begrippen worden opgeroepen die wij zelf verder moeten ontwikkelen.
Daarom: zonder een religie of levensbeschouwing te zijn, houdt de vrijmetselarij zich wel degelijk met religie en levensbeschouwing bezig. Dat is bij uitstek haar werkterrein. Daarom zal de ware vrijmetselaar nooit een domme godloochenaar of een ongelovige vrijdenker zijn, maar hij zal deelhebben aan die godsdienst, waarin alle mensen overeenstemmen onder behoud van ieders eigen bijzondere overtuigingen en ongeacht de religieuze groepering, waardoor zij zich van elkaar plegen te onderscheiden; Jood, Christen, Islamiet of wat dan ook.
Dan is de vrijmetselarij een middel om mensen in ware vriendschap tot elkander te brengen, die anders voor eeuwig van elkaar vervreemd hadden moeten blijven. Ook in deze tijd, die wij zo graag verlicht en tolerant noemen, worden nog altijd barrières van geloof en levensbeschouwing aangetroffen of opnieuw onderworpen, worden religie en de daarmee samenhangende emoties in het onscrupuleuze machtsdenken van politici nog altijd misbruikt als middelen om volkeren op te zetten tegen elkaar: katholieken en protestanten in Noord-Ierland, Serven en Kroaten, Joden en Arabieren, Sikhs en Hindoes, Azeri's en Armeniers, het zijn slechts voorbeelden. Ook in deze wereld lijken daarom nog heel wat mensen gedoemd om eeuwig van elkaar vervreemd te blijven en worden zij gestijfd in datgene wat hen scheidt instede van te zoeken naar wat hen vereent. Dat laatste is wat de vrijmetselarij vooral beoogt.
Dit vanavond enigszins duidelijk te maken vergt van u allen in deze zaal een aktieve betrokkenheid. Straks zullen de inleiders hun voordrachten houden; en luistert u nu eens een keer daarnaar, niet met de aandacht gericht op datgene, waarin hun stromingen van elkaar verschillen. Die verschillen, dat anders-zijn, dat kennen wij maar al te vaak al te goed, en meestal weten wij daarbij ook precies, waarom wij het beter doen of, erger, waarom wij beter zijn. Nee, dat is niet onze houding vanavond. De exercitie die wij vanavond allen kunnen maken is: proberen te ontdekken waarin alle verschillende stromingen, hier vertegenwoordigd door achtenswaardige mensen van het slag dat het geloof in sprookjes toch al enige tijd te boven is, zullen blijken overeen te stemmen, vooral waar het niet om uiterlijkheden gaat, maar om essentie, de quintessens. Zoudt u daarbij tot de bevinding komen, dat er in essentie meer overeenkomsten kunnen worden aangetroffen dan u had gedacht, dan is deze avond al voor een groot deel geslaagd.
[ Vorige ] [ Inhoud ] [ Volgende ]