Grootmeester Diederik van Rossum:
 

“Vrijmetselarij laat de dingen anders zien.”

In zijn jonge jaren was Diederik van Rossum voorzitter van een Tolkien-genootschap, en nu is hij al een kleine vier jaar grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren. In overdrachtelijke zin hanteert hij het bestuurlijk zwaard van Aragorn met even groot gemak als de toverstaf van Gandalf. Als inspirerende aanvoerder van het ‘leger’ van zesduizend vrijmetselaren bouwt hij aan een sterke positie in de levensbeschouwelijke arena.

Grootmeester Diederik van Rossum heeft sinds zijn aantreden als voorman van de Orde van Vrijmetselaren in 2003 een veranderingsproces in gang gezet dat geleid heeft tot sterk vergrote openheid en een hernieuwde groei van het ledental. In zijn visie schuilt het mysterie van de vrijmetselarij in de gezamenlijke beleving van de rituelen. Daarin weet hij een betoverende sfeer te creëren van een stilmakende intensiteit, die bij de deelnemers niet zelden de wekkende ervaring wordt waar het wezenlijk om gaat in de vrijmetselarij. “Ons ritueel spreekt de taal van het hart. Als je het ritueel niet mooi opvoert, wordt het wezen niet gevoeld. De magie van de vrijmetselarij schuilt in de inwijding. Daarin wordt de eenheid van hoofd en hart hersteld.”

Geestelijke speurtocht

De nu 56-jarige grootmeester heeft vier zoons en woont met zijn huidige partner Annemieke in Hilversum. Als klinisch psycholoog kwam hij in aanraking met het werk van de Italiaan Assagioli, ontwerper van de methode van psychosynthese. “Die heeft ten doel hart en hoofd van mensen in overeenstemming met elkaar te brengen, een synthese tot stand te brengen tussen de diepste verlangens en het hoogste streven van de mens met zijn natuurlijke basisbehoeften. Dat maakt scheppende vermogens vrij.”

Als oprichter en directeur van het Instituut voor Psychosynthese in Utrecht heeft Diederik van Rossum ruime ervaring in de combinatie van management en creativiteit die ook zijn grootmeesterschap kenmerkt. Dertig jaar geleden werd hij ingewijd in loge De Stichtse Broederschap in Utrecht; nu is hij lid van loge De Drie Grote Lichten in Bilthoven. Het zoeken naar de zin van het bestaan in de loge sluit naadloos aan bij de geestelijke speurtocht die Diederik van Rossum al jong begon. Zijn vader was vrijmetselaar en vloog in de oorlog voor de RAF. “Mijn twee broers zijn geen vrijmetselaar geworden. Ik heb geen godsdienstige achtergrond, maar mijn vader vond dat we allemaal onderricht moesten worden in de Bijbel. Die is voor mij niet gebonden aan een kerk; ik vind het prachtige literatuur.”

De leesstof werd al snel uitgebreid, met een vooral esoterische invalshoek. “Als student liep ik obscure boekwinkels in Engeland af en las daar mysterieuze boeken, de Arthur-legende, de I Tjing, over tarot, Keltische mythologie en westerse mystiek, alles over bewustzijnsverruiming en meditatie; daar kwam ik natuurlijk ook de vrijmetselarij tegen. Ik had toen geen geld om die boeken te kopen en las ze in de winkel. Mijn droom van een grote eigen bibliotheek is niet uitgekomen – daar zijn de huizen tegenwoordig te klein voor -, maar ik heb wel álles gelezen.”

Gemeenschapszin

In de literatuur wordt vaak de nadruk gelegd op vrijmetselarij als historisch verschijnsel, en dat vindt Diederik van Rossum jammer. “Ons nadeel in Nederland is dat we zo oud zijn. We zijn heel veel bezig met de geschiedenis, maar dat is niet dé vrijmetselarij. Ik ben vooral geïnteresseerd in de magische kant; wat doet zo’n rituele handeling met je, wat is de ceremoniële magie? Ik ben afgestudeerd op de invloed van religieuze factoren op menselijk gedrag. Er zit in de mens een gebied dat niet onderhevig is aan de tijd. In de psychopathologie worden zogenaamde gektes beschreven die in dat gebied thuishoren; de gekken werden ooit gezien als wijzen, en ook de profeten waren ee